Sprawozdanie dot. pomocy humanitarnej i medycznej dla Szpitala Dziecięcego we Lwowie – Lviv City Children's Clinical Hospital (LCCCH), Ukraina
Wprowadzenie
Istotne znaczenie dotyczące organizacji tej pomocy miał pilny telefon od Pani Jolanty Walczyk z Nowego Yorku oraz list e-mail^[1] od jednej z asystentek szpitala, którego treść przedstawiona została członkom LC Gdańsk Neptun oraz polskim Klubom LC z aktywną pomocą naszej PDG^[2] Katarzyny Gebert, za co pięknie Jej dziękujemy. Wezwanie o wsparcie przekazano też klubom zagranicznym głównie niemieckim, a także dość licznym potencjalnym darczyńcom.
We wspomnianym powyżej e-mailu(Pt 2014-08-08 19:56), przedstawiono nam trudną, wręcz dramatyczną sytuację szpitala dziecięcego we Lwowie  ( LCCCH), ze wzrostem śmiertelności wynikającym z braku podstawowych środków sanitarnych do zwalczania zakażeń wewnątrzszpitalnych, brakiem laboratoriów i odczynników, specjalistów epidemiologów, a także brakiem wyposażenia w niezbędny sprzęt, jak i niedobór podstawowych materiałów sanitarnych. Przez Państwa Martinoff z Los Angeles(Jolę i Bjoerna) oraz grupę kolegów ze Lwowa (prof. Yuriy Korzhynskyy, dr Zoryana Ivanyuk, dyrektor szpitala Dr Kvit i wielu innych, obecnych gości w W-wie na Zamku Królewskim z okazji uhonorowania Björna Martinoff z Los Angeles Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej - przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, w dniu 23.10.2014r- potwierdzona została wiadomość o tej trudnej sytuacji dzieci leczonych w oddziałach dziecięcych na terenie szpitala LCCCH we Lwowie. Tak zrodziła się idea pomocy dla dzieci tego szpitala
W przesłanej 17- punktowej liście potrzeb wymieniono między innymi antyseptyki do odkażania – powierzchni pomieszczeń, do dezynfekcji skóry  i ran noworodków i niemowląt; strzykawki i rękawiczki jednorazowe; oprzyrządowanie do infuzji dożylnych i do linii centralnych; worki Ambu pediatryczne i neonatalne; rurki intubacyjne pediatryczne; przylepce jałowe do fiksacji rurek oraz linii centralnych i obwodowych; zestawy do odsysania; do wentylacji jednorazowej i do nCPAP^[3]; Sevoflurane; przedłużacze do pomp infuzyjnych i trójniki do infuzji; maski krtaniowe pediatryczne; nici chirurgiczne.
LC Gdańsk- Neptun jako organizacja „non profit ” podjął stosowne działania celem pozyskania środków finansowych na zakup wymienionych materiałów sanitarnych dla LCCCH.Wniosek został zatwierdzony przez Klub LC Gd. Neptun i jego Zarząd, jak i Biuro Gubernatora Okręgu 121 Polska
 ( dr Annę Jęsiak-Suchecką– DGkadencji 2014/2015).Realizacji zadania podjęła się 3- osobowa grupa w składzie: dr inż. Jacek Dehnel(prezydent klubu i PDG 2 kadencji), dr. farm. Bogusław Pilarski(past prezydent klubu) oraz prof. Czesław Stoba, który jako prezydent założyciel klubu i wnioskodawca podjął się jednocześnie koordynacji tej pomocy. Na odzew nasz i PG Katarzyny Gebert do akcji włączyły się kluby polskie, jak i zagraniczne. Ponadto po zwrotnej konsultacji z panią Zorianą Ivanyuk-asystentką oddziału i jej przełożonym – prof. Korzhynskyy’ m z oddziału patologii noworodka NICU(Neonatal Intensive Care Unit) zakupiono nowoczesny pulsoksymetr, którego oddział ten nie miał i nawet o nim nie śmiał marzyć. Urządzenie to umożliwia monitorowanie poziomu wysycenia hemoglobiny tlenem. W razie obniżenia tego parametru jest to sygnalizowane. Pozwala zapobiegać nagłym, niespodziewanym zgonom noworodków i wcześniaków. Przed wprowadzeniem monitoringu elektronicznego w oddziałach anestezjologii i patologii noworodka – znajdywane bywały one niekiedy jako martwe w łóżeczkach czy inkubatorach podczas wizyt porannych.
Udział klubów LCI i Darczyńców przedstawiono w tabeli 1.
Z łącznie zebranej kwoty uwidocznionej w tab. 1. = 42 339,40 PLN, na I-szy i II-gi etap pomocy wyasygnowano 33 170.28 zł. Kwota ta obejmuje cztery faktury na łączną sumę 29 982.28 zł, w tym pulsoksymetr wart 3000 zł oraz koszty odprawy celnej 188 zł etapu 1-szego.
Etap drugi przekazano z pominięciem odprawy celnej.
Na dalszą pomoc dla tego szpitala pozostało 9.169.12 PLN.Stosowne załączniki z podpisem odbioru przez obdarowanych dostępne są w archiwum i księgowości klubu. Pierwszy transport darów został zawieziony przez: Liona Gienia Drozdowskiego jego samochodem i na jego koszt dn. 27. 04. 2015. (Etap 1-szy). Przy okazjiodwiedził swą rodzinę nieopodal Lwowa. Stosowne dokumenty dot. formalności celnych i związanych z przekroczeniem granicy polsko-ukraińskiej jak i przekazaniem darów zostały załatwione kompetentnie przez kolegę Jacka Dehnela. Przygotowania i załadowanie auta wraz z przyczepą w Gdańsku, jak i moment dotarcia darów do Lwowa, ilustrują dziś już historyczne ryciny 1–4. Potwierdzają one zwieńczony sukcesem aktywny udziału naszych dzielnych Kolegów tuż po załadunku darów, moment pożegnania Kolegi E. Drozdowskiego przed wyjazdem, jak i sam moment ich przekazania na miejscu w szpitalu we Lwowie pani dr Zoryanie Ivanyuk.
Kolejna partia materiałów została dostarczona osobiście przez przeze mnie drogą lotnicząw dniu 25. 05.2015(Etap 2-gi). Koszty przelotu i pobytu, jak i dary w postaci 50 egzemplarzy Atlasu Chirurgii Dzieciecej (Ryc. 5–8.) wraz z zeszytami 2-letniej prenumeraty czasopisma naukowego New Engl. J. Med. – pokryte zostały przeze mnie ze środków własnych. Uroczyste przekazanie odbyło się w audytorium szpitala tuż przed wykładami, które spotkały się z dużym zainteresowaniem zebranych (Ryc. 9.
i 10. ). Swą obecnością spotkanie to zaszczycili mi. goście z Dubna w osobach mera dwu minionych kadencji - Leonida Dutko, jak i mera obecnej kadencji – płk. Wasyla Antoniuka oraz znanej kardiolog- Heleny Muzika. Kolejno podczastego spotkania przekazano oficjalnie „Materiały medyczne” zakupione w ramach 2-etapu pomocy dla LCCCH Lviv, w tym : Pulsoksymetr Masimo wraz z oprzyrządowaniem nr serii M 73635 (wart. 3000,24 PLN). Ponadto nici chirurgiczne (wart. 845,17 PLN); skalpele jednorazowe wraz z uchwytami (wart. 447,08 PLN ) oraz opatrunki chirurgiczne(wart. 3883, 68 PLN). Pozostałe planowane materiały, dla oddziału anestezjologii i intensywnej terapii LCCCH, nie dotarły do Klubu na czas, a dopiero po moim powrocie ze Lwowa. Przekazane zostaną szpitalowi po uzgodnieniu terminu z panią Zorianą oraz jej szefem po Jej powrocie z urlopu.Są to – nici chirurgiczne i bardzo potrzebne maski Ambu oraz maski anestezjologiczne.
Akcja trwanadal
Po rozejrzeniu się i osobistej lustracji wszystkich oddziałów dziecięcych we Lwowie mogę stwierdzić, że zakres potrzeb jest znacznie szerszy niż według wykazu przedstawionego mi w piśmie pani Zoryany. Niedobory dotyczące wyposażenia obejmują szeroki asortyment sprzętu:
a. monitorującego stan chorychw oddziałach anestezjologii i neonatologii;
b. stołów operacyjnych,
c. aparatów do znieczulenia,
d.przenośnego aparatu do przyłóżkowych badań USG.
W przygotowaniu kolejnych darów uwzględnić należyszeroki asortyment narzędzi chirurgicznych, w tym także tych używanych zwłaszcza do endoskopii, torako- i laparoskopii po uprzednim przedstawieniu im lub mi fotokopii i danych dot. tego instrumentarium. Stosowne pismo przekazane zostanie do biura nowego Gubernatora z prośbą o rozesłanie tej informacji także do innych Klubów LCI i wybranych klinik zabiegowych w Polsce i zagranicą. Dla tej kolejnej akcji przygotowane są już między innymi. dwa nowe nieużywane aparaty (jeszcze fabrycznie zafoliowane) do hemodializy dla oddziału nefrologii dziecięcej. Trafiły z Holandii do Kliniki Chirurgii Dziecięcej GUMed kierowanej obecnie przez mojego następcę prof. Piotra Czaudernę). Dane dotyczące tej aparatury zostały już przedstawione przeze mnie przyszłym użytkownikom i zaakceptowane przez zespół lekarzy i ordynatora oddziału nefrologii Regionalnego Dziecięcego Szpitala Klinicznego " OHMATDYT".
System Opieki Medycznej we Lwowie. W systemie organizacji opieki medycznej nad dziećmi na terenie miasta Lwowa istnieją 3 szpitale dziecięce:
1. Lwowski Miejski Dziecięcy Szpital Kliniczny (LUM^[4]). Mieszczą się tam mi.oddziały specjalistycznez zakresu neurochirurgii  i neurologii, a także patologii noworodka i chirurgii dziecięcej. Z zakresu tej ostatniej przeprowadzane są tam wysoce specjalistyczne zabiegi korekcji ciężkich, wrodzonych wad rozwojowych, różnych narzadów. Klasyczny zakres zabiegów brzusznych u noworodków i niemowląt, obejmuje: zaopatrzenie przepuklin pępowinowych, wytrzewień wrodzonych, a z typowo brzusznych operacji – appendektomię, diverticulektomię uchyłku Meckla, leczenie zapaleń otrzewnej, wrodzonej niedrożności jelit, wad odbytu i odbytnicy, zaburzeń prawidłowego zwrotu jelit, choroby Hirschsprunga i innych. Dyrektorem szpitala jest aktualnie dr Dmytro Kvit. Szpital jest jednocześnie bazą kliniczną dla Lwowskiego Uniwersytetu Medycznego. Mieści się przy ul. Orlyka 4. Dr D. Kvit (Ryc. 11). w rozmowach ze mną podkreślił pilną potrzebę uruchomienia dziecięcego oddziału ratunkowego. Brak takiego oddziału na terenie Lwowa skutkuje zwiększoną śmiertelnością w stanach zagrożenia życia dzieci w wyniku urazów, sepsy i innych gwałtownych zdarzeń, katastrof etc. Pomysł zasługuje na uwagę i winien zostać poddany wszechstronnej konsultacji medycznej ze specjalistami od medycyny ratunkowej np. GUMed czy innych ośrodków medycyny ratunkowej w Polsce. Przydatne może być wsparcie logistyczne ze strony polskich uczelni które tworzyły tego typu ośrodki w kraju. Pomoc w realizacji projektu będzie wymagała wsparcia finansowania ze strony innych źródeł pozyskanych ewentualnie w ramach grantu LCI przez Kluby Lions, czy FundacjiCMCF z Los Angeles i innych źródeł. Problem zostanie przedstawiony na Forum Klubu i Okręgu 121 LC. Polska, po wstępnym rozpoznaniu przeze mnie możliwych źródeł finansowania. Pod auspicjami Fundacji CMCF z Los Angeles, z którą mam zaszczyt od lat współpracować, zaakceptowanyjestjużprojekt budowy dziecięcego Centrum Kardiologii we Lwowie. W sprawie zasadności i realizacji tego projektu wyraziłem już swą pozytywną opinię, jak i dalszą gotowość pomocy jako doradca chirurg dziecięcy, co zostało przyjęte z uznaniem. Natomiast problem powoływania i tworzenia oddziałów ratunkowych na terenie Lwowa zostanie tej Fundacji przedstawiony przeze mnie osobiście. Sprawę pozyskanie finansów dla pomocy medycznej tego historycznie i kulturowo ważnego miejsca uważam za priorytetową. Problem pomocy ze strony CMCF dla Lwowa ułatwia niewątpliwie osobowość i miejsce urodzenia (nieopodal miasta), nieżyjącego już twórcy i założyciela Fundacji CMCF- Stefana Wilka, którego wraz z rodziną miałem okazję poznać podczas szkolenia w UCLA^[5]. Gorąco zachęcam do zapoznania się z Jego niezwykłą drogą życiową i zasługami nie tylko dla polskiej ale i ogólno-światowej medycyny, a także wkładu Jego małżonki Wandy de domo Harasimowicz w rozwój polskiej i światowej kultury muzycznej.Powołanie “Polish Music Center at the University of Southern California in 1985” to ich wspolny wkład w promocję nie tylko polskiej kultury muzycznej, ale i Polski oraz Polaków.
2. Lwowski Dziecięcy Regionalny Szpital Kliniczny " OCHMATDYT"– to stary szpital na wysokim zamku. Specjalizuje się w chirurgii małoinwazyjnej  i kardiologii, a ponadto w nefrologii dziecięcej. Dyrektorem szpitala jest dr Bakum. Zakres leczenia jest komplementarny względem LCCCH przy ul. Orlyka. Poziom wyszkolenia personelu w zakresie zabiegów małoinwazyjnych (pracuje tam mi. dr Andrzej Dworakiewicz) oceniam wysoko. Mają stałą i owocną współpracę z Wrocławiem^[6]. To w jednym
z tych budynków mieścił się w okresie porozbiorowym i czasach II RP – szpital dziecięcy z oddziałem chirurgii dziecięcej (kierowanym mi przez prof. Hilarego Schramma), po jego przeniesieniu z pierwotnej siedziby do pomieszczeń przy ul. Łyczakowskiej (Ryc.12 A i B)
3. Zachodnio-Ukraińskie Specjalistyczne Dziecięce Centrum Medyczne -to szpital gdzie pracuje
dr. Hrytsjuk-kolega z Lions Club Lviv(aktualny prezydent tego klubu). Poza ogólnymi działami pediatrii, specjalizują się też w hematologii i onkologii u dzieci, a także w chirurgii plastycznej. Dyrektorem szpitala jest dr. Andrzej Syniuta.
Także dla tego szpitala należałoby znaleźć sponsora i partnera dla współpracy.
Jak już wspomniano we wstępie pierwszy transportśrodków czystości i materiałów medycznych wysłany został w 27-go kwietnia 2015 r.( patrz str. 2-ga - 8 wiersz góry). Łączna wartość przekazanych materiałów wyniosła 18 188,39 PLN. Obejmowała ona gros części z zamówienia przedstawionego przez dr Zoryanę Ivanyuk. Pomoc skierowana została dla  pierwszego szpitala(LUM). Mieści się tam Oddział patologii noworodka NICU(Neonatal Intensive Care Unit), który z ramienia LUM-u nadzoruje prof. Yuriy Korzhynskyy. To tu pracuje znakomita nasza łączniczkadr Zoryana Ivanyuk. Jest to 12- łóżkowy oddział. Średnie obłożenie jest zawsze wysokie – 8-12 dzieci. Jednostki chorobowe są różne: wcześniactwo, wrodzone wady rozwojowe chirurgiczne i neurochirurgiczne, RDS(Respiratory Distress Syndrome^[7]), BPD^[8], zespół aspiracji smółki, niedotlenienie okołoporodowe, żółtaczki o różnej etiologii, choroba hemolityczna wynikająca z niezgodności antygenowej matki i płodu w zakresie układu grupowego krwi ABO i Rh., zakażenia(sepsa) . Są to więc wszelkie możliwe typy patologii noworodka, które leczone są też we wiodących ośródkach europejskich i światowych. Mimo ciężkiej sytuacji gospodarczej miasta schorzenia te są prawidłowo rozpoznawane i leczone, co potwierdza wysokie kwalifikacje zawodowe
i naukowe Zespołu kierowanego przez znakomitego specjalistę Prof. Yuriy’ a Korzhynskyy ’go (patrz ryc. 6 i 7). Oddział chirurgii dziecięcejprowadzony jest równie wzorowo na wysokim poziomie merytorycznym przez Halinę Kuryło^[9] (Ryc. 13. ). W kierowanym przez nią oddziale leczeniu chirurgicznemu poddawany jest szeroki zakres wad wrodzonych z chirurgii noworodkowej i niemowlęcej, Dzieci leczonesą tam zgodnie z obowiązującymi obecnie w świecie standardami. Widziałem dobre wyniki leczenia dzieci po operacji PSARP^[10] wg. techniki Alberto Peña. (zabiegi skutecznej rekonstrukcji wysokich niedrożności odbytu i odbytnicy). Panią ordynator dr Halynę Kuryło miałem okazję poznać już wcześniej. Wspierałem ją przez CMCF, co zaowocowało szkoleniem w CZD w W-wie. W czasie wykładów i obchodu na jej oddziale zorientowałem, że jest zdolnym i zręcznym chirurgiem. Nie miała dotąd okazji zapoznać się z techniką leczenia wrodzonego wynicowania pęcherza moczowego i wytwarzania zbiorników trzymających mocz wg. najnowszych technik (Mainz- Pouch I lub II, czy wg techniki Abol-Enneina), stosowanych w mojej macierzystej klinice^[11].
Zaproponowałem dalsze szkolenie pani ordynator w Niemczech – w Hamburgu lub w gdańskiej placówce tzn. w Klininice Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży GUMED, kierowanej obecnie przez prof. Piotra Czaudernę. To tam w dniach 9 -11 czerwca 2015 odbyło się doroczne szkolenie w ramach Forum Młodych Chirurgów pt. Wady anorektalne u dzieci – Forum Młodych Chirurgów – Kurs z udziałem prof. Alberto Pena. W szkoleniu wzięła udział liczna grupa kolegow ze Lwowa wśród nich kolega A. Dworakiewicz. Koszty pobytu w hotelu Amber pokryła Rada Miasta Gdańsk. Osobiscie spotkałem się z tą grupą i poświęciłem jej nieco czasu. Do późnych godzin nocnych trwały rozmowy dotyczące bioetyki, sumienia, a nawet ewangelii, historii kresów wschodnich, uniwersalnych wartości aksjologicznych, przeszłości istniejących tam prężnych ośrodków naukowych. Większość mieszkańców Lwowa przynależy do kościoła greko-katolickiego. 
Patrząc na efekty szkoleń współfinasowanych przez CMCF we Lwowie, z dumą i pełną odpowiedzialnością mogę potwierdzić, że środki wyasygnowane przez Fundację CMCF, jak i aktualnie realizowanyprzez LCCI projekt pomocy szpitalom dziecięcym we Lwowie nie zostały zmarnowane i mają swoje realne przełożenie na konkretną pomoc dzieciom ukraińskim we Lwowie. Mój pobyt i wykłady we Lwowie przyjęto entuzjastycznie. Szczególnie wstęp po ukraińsku; „Dorohi Kolehy, Dorohi Druzi!!! Ja maju welyku czestj buty tut, u Lwowi! I ja duże wrażenyj waszym zaproszennjam i hostynnistju!”w miejsce mego anglojęzycznego wystąpienia ”Your invitation underlines our wish for communication, scientific exchange and human embrace between our countries – Ukraine and Poland. And this should go on in the future^[12]”. Także zakończenie mego powitania było budujące: ”Whatever we do – let us work together in the future. We want to increase reputation and tolerance, in Ukraine, Poland and in Europe. Therefore the future must be ours because children are the future” (Ryc. 8). Unikałem tematyki politycznej przyjmując zasadę, ze trzeba umiejętnie wychodzić ku innym osobom, wkraczając w ich obce dla nas światy, tak aby budować, a nie niszczyć. Wewnętrzna prawość nie zwalnia nas jednak od myślenia i roztropności. W tej dziedzinie, w sferze naszych bilateralnychstosunków, jest jeszcze sporo do zrobienia. Wierzę, że młode pokolenie sprosta tym wyzwaniom. Polacy i Niemcy mają to za sobą. Jestem przekonany, że psychologicznie będzie to możliwe także w sferze stosunków ukraińsko-polskich. Pozostałą część relacji obejmują wrażenia osobiste z pobytu we Lwowie i spotkań niezwiązanych z pomocą medyczną.
Cmentarz Łyczakowskito zadbana nekropolia^[13]
Założony w 1786 roku jest jedną z najstarszych nekropolii istniejących do dziś w Europie. Jest starszy od cmentarzy; powązkowskiego z 1790, na Rossie w Wilnie(6 maja 1801 r), rakowickiego w Krakowie i Père-Lachaise w Paryżu z 1803r. Na cmentarzu znajduje się wiele zabytkowych nagrobków o wysokiej wartości artystycznej, przedstawiających alegoryczne postaci i wizerunki zmarłych, a także liczne kaplice, edykuły^[14], kolumny i obeliski, w różnych stylach. Odnalazłem liczne groby sławnych Polaków (malarzy pisarzy, poetów): Artura Grottgera, Gabrieli Zapolskiej, Marii Konopnickiej i wielu innych. Chcialem  tam być sam na sam z tym co minione. Jest to piękny i zadbany cmentarz. Na mogiłach „Orląt Lwowskich” modliłem się żarliwie zarówno na polskich jak i i ukraińskich grobach. Oni już pogodzeni spoczywają nieopodal siebie. My zaś w bilateralnych stosunkach, winniśmy postępować zgodnie z naszym kodeksem etycznym, tak by budować, a nie niszczyć! Byłem obecny (dzięki pomocy Zoryany) na Wzgórzach Wuleckich -w miejscu kaźni Grupy Wybitnych Profesorów Lwowskich czcząc ich pamięć. Jest tam pomnik upamiętniający tę okrutną zbrodnię. Powstał z inicjatywy prezydent a Wrocławia Rafała Dutkiewicza i mera Lwowa Andriy’ a Sadowy; zrealizowany wg projektu krakowskiego rzeźbiarza prof. Aleksandra Śliwy. Przypomina bramę zbudowaną z betonowych bloków symbolizujących poszczególne przykazania chrześcijańskiego dekalogu. W przypadku wysunięcia się jednej z nich ze swojego miejsca całość się rozsypuje. Za bramą znajduje się przejście z przybitą do niego kartką, na której widnieje odręczny, niemiecko-języcznyrozkaz „Rozstrzelać”. Blok oznaczony rzymską cyfrą V (5) jest częściowo wysunięty, co symbolizuje złamanie piątego przykazania chrześcijańskiego Dekalogu czyli Nie zabijaj! Symbolika pomnika jest wyjątkowa i przejmująca grozą minionej epoki.
Jedno popołudnie poświeciłem spotkaniu z miejscowym Klubem Lions Lviv, którego pierwszym prezydentem był Roman MONASTYRSKYY, a aktualnie jest nim dr Ivan Feskiv, ordynator oddziału endokrynologicznego(Ryc.14, 15). Działalność organizacji pozarządowych osłabła, a w efekcie zmalała liczba klubów Lions. Potrzebują wsparcia. Po moim powrocie nawiązane zostały już kontakty z naszym klubem Leo. Pan Olek Orłowski podjął kontakt z młodym kolegą ze Lwowa Orysem Dworakiewiczem. W obecnym okresie napięć związanych toczącymi się walkami na wschodzie, efekty ich są widoczne także we Lwowie. Wielkie wrażenie wywarło na mnie przedstawienia studenckiego zespołu baletowo tanecznego obejmujące różne regiony kultury i sztuki ludowej, w tym też i te zakarpackie z huculszczyzną włącznie (Ryc.16. A i B). Choreografia jak i wokalistykatego widowiska były wykonane profesjonalnie, na najwyższym poziomie artystycznym, pomimo, że był to wyłącznie studencki zespół amatorski Lwowskiego Uniwersytetu Medycznego .
Lwów to nie tylko miasto olśnione niebiosami i przepięknymi wzgórzami czy widokami, ale przede wszystkim nieprzebrana skarbnica cennych zabytków wielu kultur, w tym w ogromnej wielości przenikających się nawzajem kultur - polskiej, żydowskiej, ukraińskiej, ormiańskiej, węgierskiej, austriackiej, niemieckiej i innych. Dlatego tez powinien istnieć Lviv i Lwów, a może też Leopolis, jako ważne miasto europejskie, które winno znaleźć się w Unii Europejskiej oraz w strefie Schengen z całym szacunkiem dla Ukraińców, ich historii i kultury. Do najważniejszych zabytków Lwowa należą m in. zbudowana na przełomie XIV i XV Katedra Łacińska, będąca jednym z najwspanialszych barokowych zabytków Lwowa, Kościół Bożego Ciała, XIX -wieczny klasycystyczny Ratusz, Sobór św. Jura, XVII- wieczny Kościół św. Andrzeja, znajdująca się przy rynku charakterystyczna XVI wieczna Czarna Kamienica, Arsenał Królewski, neorenesansowy Pałac Potockich, XIV- wieczna Katedra ormiańska oraz wspomniany już słynny Cmentarz Łyczakowski (najstarsza zabytkowa nekropolia Lwowa). To tu we Lwowieustalono zostało święto niebiańskiej królowej „ Marii Królowej Korony Polskiej”, a sam król Jan Kazimierz1 kwietnia 1656, w czasie potopu szwedzkiego, złożył swe śluby w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny(Ryc. 17 A i B)przed obrazem Matki Bożej Łaskawej, podczas mszy świętej odprawianej przez nuncjusza Pietro Vidoniego”. Autorem tekstu ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza był św. Andrzej Bobola^[15]. Król zobowiązał „swe ludy” do corocznych obchodów tego święta po wsze czasy. Kraj był prawie w całości opanowany przez Szwedów i Rosjan. Przyrzeczenia królewskie miały poderwać do walki z najeźdźcami nie tylko szlachtę, ale i cały lud. Monarcha oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Boskiej, którą nazwał Królową Korony Polskiej. Lwów na ten czas był stolicą Polski i jako jedyne miasto oparł się nawałnicy szwedzkiej. Z wybitnych postaci związanych z katedrą łacińską wymienić nalezy świętego Józefa Bilczewskiego, arcybiskupa i metropolity lwowskiego obrządku łacińskiego. Skarby sztuki sakralnej są tu wszechobecne i nie do przecenienia dla wszystkich obrządków. Pod względem architektonicznym do najwspanialszych należą : Katedry Łacińska i Ormiańska, Kaplica Boimów, Kościół Bożego Ciała i klasztor Dominikanów we Lwowie - obecnie greckokatolicka cerkiew Najświętszej Eucharystii, położona  przy pl. Muzealnym, w północno-wschodniej części lwowskiej starówki. Po pożarze - świątynia została odbudowana (w stylu gotyckim). W 1621 w drodze na wojnę chocimską zatrzymał się u dominikanów król Zygmunt III Waza. Po 2 dekadach świątynię gotycką ze względu na zły stan wyburzono. W rok po wyburzeniu kościoła, w 1744 Józef Potocki, hetman wielki koronny i kasztelan krakowski, główny fundator, położył kamień węgielny pod budowlę nowej świątyni. Dzieło wspomógł w 1749 starosta kaniowski Mikołaj Bazyli Potocki. W latach 1792–1798 architekt Klemens Ksawery Fesinger ukończył fasadę i ozdobił ją napisem „Soli Deo Honor et Gloria” (Ryc.18)To jeden z najwspanialszych barokowych zabytków Lwowa. Budynek klasztorny w czasach sowieckich (1972–1994r ) został zamieniony w muzeum ateizmu, a kościół w magazyn dzieł sztuki, następnie przekazany grekokatolickiej cerkwi. Wnętrze kościoła i figury świętych to szczytowe osiągniecie lwowskiego rokoka^[16]. Cudowny obraz Matki Boskiej Zwycięskiej po wojnie znalazł się w Gdańsku, w kościele dominikańskim. Katedra ormiańska Wniebowzięcia NMP we Lwowie stanowi jedyny w swoim rodzaju przykład architektury o rysach orientalnych w Europie Środkowej. Mozaiki Józefa Mehoffera i malowidła Jana Henryka Rosen’a w Katedrze Ormiańskiej we Lwowie należą do bezcennych zabytków Lwowa. Wyjątkowość katedry ma związek ze specyficznym fenomenem wielonarodowego charakteru Lwowa, kształtującym przez stulecia niepowtarzalne oblicze tego miasta. Aleksander Medyński, w swym przewodniku po Lwowie wyd. w 1937^[17] określa katedrę ormiańską następująco:
  „Katedra ormiańska, prześliczny wschodni
                                 zakątek, tworzy najżywsze zainteresowanie
  budzący zabytek starego Lwowa, (...) stanowi
                                 dla siebie jakby zamknięty świat, jakby
  skrawek ziemi ze Wschodu wycięty
   i żywcem na naszą ziemię przeniesiony.”
Niewątpliwie jednym z najcenniejszych zabytków Lwowa jest też kaplica Boimów(Ryc, 20). Nie sposób wymienić wszystkich dzieł i zabytków tego miasta, ale też nie można nie wspomnieć o licznych zabytkach związanych z pobytem Polaków. Wymagać to będzie jednakże oddzielnego opracowania.
 
Podsumowując:Ukrainie należy się skuteczne wsparcie, czego nie chcą zrozumieć niektórzy politycy unijni. Dziś na ulicach Lwowa, w licznych świątyniach, a także w miejscach publicznych można spotkać tablice ze zdjęciami młodych mężczyzn poległych na wschodzie w obronie integralności kraju (Ryc. 21). Wystawiany jest ukraiński sprzęt np. samochody z napisami: „Samochód „spec oddziału sił” zbrojnych Ukrainy. Uczestniczył w działaniach bojowych, obronie niepodległości i całości naszej ojczyzny. Dzieki temu samochodowi zostały wykonane ważne zadania bojowe w okresie ostatnich 2-ch miesięcy”.
Atmosfera wojny wyczuwalna jest także we Lwowie, a straty związane z tym ogromne. Dlatego tęż widzę potrzebę dalszego wspierania szpitali lwowskich i jego cudownych zabytków. Także Ukrainę jako naszego najbliższego sąsiada należy wspierać ze wszech sił.
 
W imieniu naszego trójosobowego zespołu Realizacyjnego ten Projektu
wszystkim DARCZYŃCOM i Kolegom z Lions klubów
dziękujemy serdecznie za wspieranie naszych działań